DÜNYAYI DEĞİŞTİREN DOKUZ ALGORİTMA
Algoritma, bir problemi çözmek için izlenmesi gereken adımları ve bu adımların nasıl uygulanacağını açıkça belirtmeyen bir plan veya kurallar bütünüdür. Algoritma, bir işlemi yaparken nasıl hareket edileceğini açıkça belirtir ve bu sayede bir problemi çözmek için nasıl yol izlenmesi gerektiğini açıkça anlatır. Algoritma, bir problemi çözmek için bir yöntem veya plan olarak düşünülebilir. Algoritmalar, genellikle bir dil veya kodlama dili kullanılarak yazılır ve bu sayede bir bilgisayar tarafından çalıştırılabilir hale gelirler.
İlk bilinen algoritma, Mısır’da yazılmış olan Euklides’in Algoritması’dır. Bu algoritma, iki sayının en büyük ortak bölenini bulmayı amaçlar. Euklides, M.Ö. 300 yıllarında yaşamış olan bir Yunan filozofudur ve matematik, geometri ve fizik gibi konularda çalışmalar yapmıştır. Euklides’in Algoritması, aşağıdaki adımları izler:
1. İki sayıdan en büyük olanını seçin.
2. Diğer sayıyı bölün.
3. Bölümün kalanını alın.
4. Eğer kalan yoksa, bölünen sayı en büyük ortak bölendir. Eğer kalan varsa, kalan sayı ile bölünen sayıyı adım 1’de belirtilen yöntemle bölün.
Bu işlemler tekrar edilir ve en büyük ortak bölün bulunur. Euklides’in Algoritması, hala günümüzde kullanılan bir algoritmadır ve çeşitli problemlerin çözümünde kullanılmaktadır.
Günümüzde çeşitli alanlarda kullanılan önemli algoritmalar şunlardır:
Arama algoritmaları: Google gibi arama motorları tarafından kullanılan algoritmalar, arama sonuçlarını sıralamak için kullanılır. Bu algoritmalar, arama sorgusuna en uygun sonuçları üstte gösterir.
Öğrenme algoritmaları: Bu algoritmalar, makine öğrenimi yöntemleri kullanarak veri setlerinden öğrenir ve sonra bu öğrendiklerini yeni verilere uygular. Örneğin, spam filtreleri ve tavsiye motorları gibi sistemler bu tür algoritmaları kullanır.
Sıralama algoritmaları: Bu algoritmalar, veri setlerini belli bir sıraya göre sıralamak için kullanılır. Örneğin, bir telefon rehberindeki isimleri alfabetik olarak sıralamak için bu tür algoritmalar kullanılır.
Kompresyon algoritmaları: Bu algoritmalar, veri setlerini daha küçük boyutlara indirgemek için kullanılır. Örneğin, bir resmi jpeg formatına dönüştürürken bu tür algoritmalar kullanılır.
Şifreleme algoritmaları: Bu algoritmalar, verileri güvenliğini sağlamak için şifreler. Örneğin, internet üzerinden gönderilen verilerin güvenliğini sağlamak için bu tür algoritmalar kullanılır.
TÜBİTAK Popüler Bilim Yayınlarının Kitap ile ilgili aşağıdaki açıklaması kitabın özeti niteliğindedir.
“Bilgisayarlarımızı kullanarak şaşılacak işler yaparız. Dünyanın en büyük saman yığını olan, milyarlarca sayfalık çevrimiçi içerikten, işimize yarayan iğneleri bulup çıkarırız. Çevrimiçi alışveriş yapar ya da sosyal medyada paylaşımlarda bulunuruz. Peki bilgisayarlarımız bütün bu görevleri nasıl kolaylıkla yerine getirebiliyor?Geleceği Değiştiren Dokuz Algoritma, yapay zekâdan Google PageRank’a, veri sıkıştırma algoritmalarından hata düzeltme algoritmalarına kadar dünyamızı değiştiren dokuz temel bilgisayar algoritmasının ardındaki incelikleri çarpıcı örneklerle ve herkesin anlayabileceği bir dille anlatıyor.”